arnhem

Sinds vrijdag 12 september staat in Kweekland een Buiten Boekerij. Deze kleine ruilbibliotheek is een uniek exemplaar van een openbare boekenkast waar iedereen boeken uit kan lenen én boeken in kan zetten voor anderen.

DTO mocht in opdracht van CASA een quickscan uitvoeren naar huisvestingsconcepten en vestigingsplaatsen voor eenpersoons huishoudens in Arnhem. Het huidige woonaanbod zou hierin onvoldoende voorzien en stelt corporaties en gemeente voor een probleem. De recente zoektocht naar huisvesting voor statushouders is hierin natuurlijk een belangrijke trigger.

Wat is de toekomst van de binnenstad? Het is een discussie die al geruime tijd gevoerd wordt. Als je de Arnhemse ondernemers, recent in de Gelderlander, mag geloven is het verlagen van parkeergeld of bij voorbeeld een doorsteek voor de Korenmarkt een oplossing, of op zijn minst een begin. Wij betwijfelen of dit structurele een oplossing zal zijn voor de leegstand in de binnenstad.

De Nederlandse binnensteden zijn in de loop der geschiedenis uitgehold van multifunctionele en levendige centra en ontmoetingsplekken tot monofunctionele koopgoten, werkmilieus en leisure-omgevingen. Nu twee van deze drie hoofdfuncties onder druk staan, is de urgentie groot om nieuw programma te (her)introduceren en verbindingen te maken met functies die naar de randen van de steden zijn verbannen. DTO heeft nagedacht over een strategie en methodiek om de binnensteden te verlevendigen, deels gebaseerd op het gedachtengoed van Jane Jacobs. Tijdens de sessie “We Arnhem, You Jane” van architectuurcentrum CASA heeft DTO deze strategie gepresenteerd.

Het gedachtengoed van Jane Jacobs -een dynamische lokale economie en ‘new ideas need old buildings’ – is DTO haast op het lijf geschreven, en we zijn ook zeker voorstander van een vorm van stadsplanning op langere termijn maar besloten deze avond toch af te zien van een concreet plan of een vage visie en op zoek te gaan naar een ander antwoord.

Slopen ja, maar wie betaalt?

Al jaren wordt er in heel wat steden gezocht naar mogelijkheden om de leegstand van de vele vierkante meters kantooroppervlak terug te dringen. Met schraal resultaat. Zo nu en dan is er een bescheiden succesje wanneer een kantoorkolos is getransformeerd tot hotel of studentenhuisvesting. Op een uitzondering na zijn deze transformaties vaak te danken aan flinke financiële injecties van rijk, provincie en/of gemeente.

Op 8 april j.l. ging CASA, het Arnhemse centrum voor architectuur en stedenbouw, op zoek naar de band tussen de stad Arnhem en Artez. Is er ergens een soort Arthem? En zo niet hoe zou dit er wel kunnen komen en hoe zou het er dan uitzien? Peter Groot en Steve Swiggers  van DTO leverden een bijdrage als respectievelijk onderzoeker en ontwerper. Vanuit een quick-research* is dit een pleidooi voor de installatie van Vrije Creatieve Ruimten als stedenbouwkundig concept. Dit in navolging van de Special Economic Zones die aan de wieg staan van vele Aziatische steden of dichter bij huis maar verder in de tijd, de ontwikkeling van de Hanzesteden.

Met het aantreden van de nieuwe coalitie in Arnhem is er een definitief einde gekomen aan de ambitieuze plannen voor de zuidelijke binnenstad, ofwel Rijnboog. Het afblazen van deze grootstedelijke gebiedstransformatie vertelt zeker op stedelijk niveau het verhaal van stadsontwikkeling in een Arnhems politiek mijnenveld, maar is vanuit een breder perspectief bezien ook exemplarisch voor het failliet van de blauwdrukplannen en de idee van de totale maakbaarheid van onze leefomgeving. Maar hoe nu verder?

Stadslandbouw en regionaal voedsel hebben een hoop positieve effecten. Stadslandbouw levert een bijdrage aan de sociale cohesie, welzijn en leefbaarheid in buurten of woongemeenschappen. Daarnaast hebben de groene stukjes land tussen de bebouwing, waar groente en fruit geteeld wordt, een positief effect op het stedelijk klimaat. Ook kunnen aanbieders van lokaal geproduceerd voedsel er een (gedeeltelijk) inkomen mee verdienen en krijgen consumenten (ook die met lage inkomens) eenvoudig toegang tot verse groenten en fruit. Bovendien, hoe meer voedsel er lokaal wordt verbouwd en geconsumeerd, hoe minder transportkilometers er gemaakt hoeven te worden.

Er broeit weer iets in Arnhem. Enerzijds zijn er positieve berichten dat er ruim 65.000m2 leegstand is opgevuld, anderzijds zijn de mensen van Studio Halfvol in volle voorbereiding van het festival Ruimtekoers (van 14 maart tot 11 april) waarin leegstand in Arnhem centraal komt te staan. Deze blog gaat in op gewijzigde positie die de stad Arnhem heeft ingenomen ten overstaan van leegstand, maar ook de weg die het nog kan afleggen om de potentie ten volle te benutten.

Het lijkt wel of er niets meer kan en lukt in de ruimtelijke sector. Alsof alles stil staat. Nederlandwordtanders ziet een tegenbeweging, die gekenmerkt wordt door optimisme, innovatie en ontwerpkracht. Innovatieve ruimtelijke professionals krijgen voorbeeld stellende projecten van de grond. Zij tonen een nieuwe manier van werken in een fundamenteel veranderde context. Nederlandwordtanders brengt deze beweging en haar ontwerpkracht voor het voetlicht.